Νεότερο Λαύριο
Το 1864 ανατέλλει το Νεότερο Λαύριο και ήδη από το 1860 έρχονται στη Λαυρεωτική οι νεότεροι μεταλλευτές, ενώ το 1864 μετά από σιγή 13 αιώνων η έκρηξη της εκμετάλλευσης των μεταλλείων εσήμανε και την έκρηξη της καταστροφής αυτής της μοναδικής ελληνικής "βιομηχανικής Πομπηίας".
Η άφιξη του Ανδρέα Κορδέλλα στο Λαύριο, οι εκθέσεις του για την περιοχή, καθώς και η ίδρυση το 1865 της ιταλο-γαλλικής μεταλλουργικής εταιρείας "Serpieri - Roux Fraissinat C.E"., η σύγκρουση της εταιρείας με την ελληνική κυβέρνηση που έμεινε γνωστή ως "Λαυρεωτικό Ζήτημα" η μετονομασία της εταιρείας από τον Ανδρέα Συγγρό σε "Εταιρεία των Μεταλλουργείων Λαυρίου", η ίδρυση από το Serpieri το 1876 της Γαλλικής Εταιρείας Μεταλλείων (compagnie Francaise des Mines du Laurium) στη θέση Κυπριανός, συνθέτουν την εικόνα της πρώτης βιομηχανικής πόλης (company town) της Ελλάδος και ενός από τα πιο σπουδαία μεταλλευτικά και μεταλλουργικά κέντρα του κόσμου.
Σύντομα όμως οι αρχαίες σκουριές και τα μικρής αξίας μεταλλεία εξαντλούνται και η«Ελληνική Εταιρεία Μεταλλουργείων Λαυρίου» αναγκάζεται το 1917 να κλείσει, ενώ αντίθετα η «Γαλλική Εταιρεία Μεταλλείων Λαυρίου» στην οποία είχε παραχωρηθεί ολόκληρο σχεδόν το υπέδαφος της Λαυρεωτικής κατόρθωσε να συνεχίσει τις εξορύξεις της ως το 1977