ΤΟ ΠΑΛΙΟ ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ –ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΛΑΥΡΙΟΥ

Στο μέσον περίπου της  κεντρικής πλατείας της πόλης  και στα ανατολικά της βρίσκεται το παλιό Δημαρχείο του Δήμου Λαυρεωτικής   Κτισμένο το 1830 , είναι από τα παλαιότερα και τα πλέον αξιόλογα οικοδομήματα του Λαυρίου  Είναι ένα διώροφο  γωνιακό κτήριο, δείγμα της νεοκλασικής αρχιτεκτονικής του Λαυρίου με ρυθμική επανάληψη παραστάδων στις δύο όψεις του .  Στον πάνω όροφο υπάρχουν κορινθιακά επίκρανα, ενώ πήλινα κολωνάκια στολίζουν τις ποδιές κάτω από τα παράθυρα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν επίσης τα ανοίγματα με το περίτεχνο πλαίσιο και τις διακοσμημένες ποδιές με τα πήλινα κολωνάκια, (μπαλκόστρες) οι μαρμάρινοι εξώστες που στηρίζονται σε σκαλιστά φουρούσια , η οδοντωτή ταινία, τα ακροκέραμα και οι παραστάδες του ορόφου με τα κορινθιακά επίκρανα που « στηρίζουν» το επιστήλιο, το οποίο διατρέχει όλο το μήκος των όψεων.

Στη νότια όψη,χαρακτηριστική είναι μια κόγχη με αγαλματίδιο, η οποία ίσως στην αρχική μορφή του κτιρίου να αποτελούσε τον άξονα συμμετρίας της όψεως.  Το μπαλκόνι το συγκρατούν μαρμαρόγλυφα φουρούσια. Από  αυτό το μπαλκόνι ο Ε. Βενιζέλος ως πρωθυπουργός το 1929 θα εκφωνήσει λόγο προς το Λαυριώτικο λαό . Σύμφωνα με τον  Γιώργο Δερμάτη είχε έλθει στο Λαύριο για να επιληφθεί προσωπικά του μεγάλου ζητήματος της απεργίας των μεταλλωρύχων της πόλης , η οποία είχε συνταράξει με το δυναμισμό της το Πανελλήνιο. Στη νότια πλευρά, ψηλά στον όροφο, μέσα σε κόγχη, βρίσκεται το άγαλμα του θεού της μουσικής, Απόλλωνα. Μέσα σε δωμάτιο του α' ορόφου, στην τοιχογραφημένη οροφή, που κοιτάζει προς την πλατεία τα αυστηρά γεωμετρικά σχήματα  της νεοκλασικής τεχνοτροπίας συνδυάζονται με το φυσικό διάκοσμο. Το κτήριο χρησιμοποιήθηκε αρχικά ως ξενοδοχείο, με την επωνυμία « Η Αγγλία» . Από το 1894 έως το 1897 στέγασε τις υπηρεσίες του Δήμου Λαυρεωτικής. Σήμερα το παλαιό Δημαρχείο στεγάζει στο ισόγειο τη Δημοτική  Βιβλιοθήκη και στον πρώτο όροφο βρίσκονται τα γραφεία της Εταιρείας Μελετών Λαυρεωτικής, καθώς επίσης φυλάσσεται και  το Ιστορικό Αρχείο Λαυρίου (ΙΑΛ ΕΜΕΛ).

Έχει χαρακτηρισθεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία , σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 1469/50 γιατί παρουσιάζει αξιόλογο ενδιαφέρον για την ιστορία της εξέλιξης της αρχιτεκτονικής σε μια οργανωμένη βιομηχανική πόλη όπως ήταν το Λαύριο κατά το δεύτερο ήμισυ του περασμένου αιώνα.