ΤΟ Α' ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Το Α' Δημοτικό Σχολείο

Μετά την ανακαίνισή του, χρησιμοποιείται σε πολιτιστικές εκδηλώσεις και φιλοξενεί την Κινηματογραφική  Λέσχη του Πολιτιστικού Κέντρου του Δήμου.  Συγκρότημα από δύο όμοια κτίρια, που κτίστηκε το 1901 -2 με δαπάνες του Δήμου  Λαυρεωτικής, επί Δημάρχου Ιωάννη Ρέλλιου , όπως φαίνεται στην επιγραφή που είναι γραμμένη στο μέτωπο των δύο κύριων εισόδων του κτηρίου με σκοπό  να στεγάσει τη Δημοτική Σχολή Αρρένων και Θηλέων. Αρχιτέκτονας ήταν ο Δημήτριος Καλλίας. Το κτήριο, το οποίο βρίσκεται στην οδό Συγγρού παρουσιάζει μια αυστηρή μορφή συμβολική του κύρους και της λειτουργίας του, ενώ η διαίρεση των παραθύρων του με πεσσίσκους θυμίζει τον ανάλογο χειρισμό των ανοιγμάτων του Πολυτεχνείου από τον Καυτατζόγλου. Η σημασία των πεσσίσκων είναι ότι δημιουργώντας ένα μικρό ρυθμό διάφορο  των διπλών παραστάδων της εισόδου , απομονώνουν σε μια αυτοτέλεια τα παράθυρα με αποτέλεσμα να σχηματίζεται στην πρόσοψη του ανωτέρω κτηρίου μια σύνθεση τριών ισοδύναμων τόνων: των δύο συγκροτημάτων , των παραθύρων και της εισόδου.   Το κτίσμα στηρίζεται σε χαμηλή βάση και είναι  ελαφρά υπερυψωμένο,   στις εισόδους έχει διπλές παραστάδες με κορινθιακά κιονόκρανα, ενώ τα παράθυρα χωρίζονται με μικρούς πεσσίσκους. Πάνω από τις κεντρικές εισόδους και στα πλάγια έχει αετώματα που στολίζονται με διακοσμητικά στοιχεία σε σχήμα δράκου, ενώ στην κορυφή δεσπόζει η κουκουβάγια, σύμβολο γνώσης, που αρμόζει στην εκπαιδευτική χρήση του κτηρίου. Κάθε είσοδος  οδηγεί σ' έναν προθάλαμο που η οροφή του έχει τοιχογραφίες. Οι τοιχογραφίες ,σύμφωνα με το Γιώργο Δερμάτη , όσο και ο γλυπτικός διάκοσμος είναι βασικά στοιχεία του νεοκλασικισμού,  που όμως απαντώται σε λιγοστά κτήρια στο Λαύριο. Στον ανατολικό προθάλαμο έχουμε μια σύζευξη της σοβαρότητας του νεοκλασικού περιγράμματος με τη χαρούμενη ελαφρότητα του πνεύματος ροκοκό. Το περίγραμμα έχει συνεχή διακόσμηση από κρίνα που διαπλέκονται κατά διαστήματα από κύκνους και στο κέντρο του εσωτερικού χώρου που περικλείει υπάρχουν 4 ανθοδοχεία συμμετρικά ζωγραφισμένα δύο μικρότερα και δύο μεγαλύτερα) σε σχήμα ρόμβου, με ισάριθμα δελφίνια στη βάση τους που περιέχουν ένα νεοκλασικό μοτίβο, κύκλο με ρόδακα.

Ο προφανής στόχος του καλλιτέχνη είναι να συνδέσει τη σοβαρότητα του εκπαιδευτικού έργου με το ανάλαφρο παιχνίδι των φυτών και των ζώων , δηλαδή το χαρούμενο κόσμο των μικρών μαθητών. Τούτο όμως γίνεται κατά πολύ εμφανέστερο στην τοιχογραφία της οροφής του δυτικού προθαλάμου, όπου η νεοκλασική σοβαρότητα του περιγράμματος με το φυτικό διάκοσμο συνδυάζεται με τα τέσσερα συμμετρικά ανθοδοχεία του κέντρου και με τα δύο άκρα που έχουν πανομοιότυπη διακόσμηση, πάλι ανθοδοχείου που όμως η βάση του στηρίζεται σε ένα πρόσωπο παιδιού, η πλάτη του οποίου φαίνεται να έχει   φτερά *(χερουβείμ) , αριστερά δε και δεξιά υψώνονται δυο μικροί πυρσοί, ενώ υπερίπτανται πεταλούδες και στις δύο άκρες υπάρχει η παράσταση της Σφίγγας. Ο Προμηθεϊκός πυρσός, η δύναμη της γνώσης, η Σφίγγα με το αίνιγμά της, η αναοιξιάτικη φύση και ο συμβολισμός των Χερουβείμ αποπνέουν την προσπάθεια για τη γνώση σε συνάρτηση με τον χαρούμενο κόσμο και την αθωότητα των μικρών μαθητών , όλα βέβαια σύμφωνα με το πνεύμα του κτηρίου.  Έτσι διακρίνονται ανθοδοχεία, δελφίνια, πυρσοί, σφίγγες, πεταλούδες, τα οποία έχουν ζωγραφιστεί μαζί με τον αυστηρό γεωμετρικό και τον ανάλαφρο φυτικό διάκοσμο. Κι ανάμεσα στον πυρσό, που συμβολίζει τη δύναμη της γνώσης, στη σφίγγα, που κρατάει καλά τα μυστικά της, εμφανίζεται πάνω από δυο φτερά ένα παιδικό πρόσωπο, ένα μικρό χερουβείμ, προσωποποίηση της παιδικής αθωότητας.